Wat doen boomwortels?
Een boom groeit niet alleen boven de grond. Ook in de bodem groeit en gebeurt er veel. De boomwortels hebben een belangrijke taak, want ze houden de boom in leven. En wist je dat zij ervoor zorgen dat de boom stevig in de grond blijft staan? In dit blog gaan we dieper in op de functies van boomwortels, de verschillende soorten, het groeiproces en het fenomeen wortelopdruk.
Functie van boomwortels
Boomwortels zijn essentieel voor de gezondheid en groei van bomen. Ze absorberen water, zuurstof en voedingsstoffen uit de bodem. En naast het opnemen, kunnen wortels ook de voedingsstoffen opslaan. Deze reserves kunnen ze goed gebruiken om de winter te overleven. Daarnaast zorgen boomwortels voor ondersteuning en stabiliteit. Een stevig gewortelde boom zal dankzij zijn ondergrondse vertakkingen niet snel omvallen bij een storm. Boomwortels zijn heel krachtig!
Soorten boomwortels
Boomwortels kunnen oppervlakkig, diep of gemengd zijn. Oppervlakkige wortels strekken zich tot net onder de grond of zelfs boven de bodem. Deze boomwortels kunnen goed water en voedingsstoffen uit de bovenste bodemlagen halen. Bomen met oppervlakkige wortels zijn bijvoorbeeld de esdoorn en populieren. Diepgewortelde bomen zijn eiken en dennen. Zij zijn op zoek naar water en stabiliteit en dringen diep door in de grond. De meeste bomen hebben zowel oppervlakkige als diepe wortels. Dit noemen we ook wel een gemengd wortelstelsel.
Bodemomstandigheden hebben invloed op wortelgroei
Omdat elke boomsoort zijn eigen genetische eigenschappen heeft kunnen de wortels van bomen anders groeien onder dezelfde omstandigheden. Daarnaast hebben de bodemomstandigheden en waterbeschikbaarheid ook invloed op de wortelgroei. In dichtere, kleiachtige bodems is het moeilijker voor wortels om diep door te dringen. In goed doorlatende en zanderige bodems groeien de wortels gemakkelijker. Daarnaast passen bomen hun wortelgroei aan op de beschikbaarheid van water. In een gebied met regelmatige regenval hebben bomen minder diepe wortels nodig, omdat ze eenvoudig toegang hebben tot het oppervlaktewater.
Het groeiproces van boomwortels
Bij jonge bomen begint de wortelgroei met de ontwikkeling van een primaire wortel. Deze gaat diep de grond in en is op dat moment de eerste en enige verankering met de bodem. Naarmate de boom verder groeit, ontwikkelen er secundaire wortels die horizontaal groeien. Deze boomwortels vergroten het opnamegebied van voedingsstoffen. En zorgen uiteraard ook voor een betere stabiliteit van de boom. Aan de uiteinden van de boomwortels zitten haarwortels. Zij zijn verantwoordelijk voor het opnemen van water en mineralen uit de bodem.
Krachtige boomwortels
Als het oppervlakkige boomwortels niet meer lukt om zuurstof, vocht en voeding uit de bodem te halen, gaan de wortels omhoog groeien. Dit kan gebeuren bij een droge en verdichte grond. Als de omhoog groeiende wortels dikker en sterker worden ontstaat er wortelopdruk. De bovenliggende grond met stoeptegels en bestrating wordt dan omhooggeduwd. Wat tot schade, gevaarlijke situaties en scheuren in het asfalt kan leiden.
Maak je sterk voor boomwortels
Om bomen en hun wortels gezond te houden zijn boomexperts nodig. Zeker in stedelijke omgevingen waar gemeenten en bedrijven steeds meer bomen planten en in beheer hebben en deze meer onder druk staan. Wil jij een boomexpert worden? Volg ons tweejarige traineeship Bomen in Stedelijke Omgeving. En maak van je passie je beroep!