Er bestaan veel Nederlandse wet- en regelgeving voor en over bomen. Zaken zoals bomen en eigendom, burenrecht, schade en kapvergunningen zijn belangrijke onderwerpen die staan vastgesteld. In het handboek Bomen en Wet staan deze juridische onderwerpen beschreven. Maar er zijn ook beleidsdocumenten en plannen die per gemeente verschillend zijn. We nemen je mee in de juridische wereld van bomen.

Wie is verantwoordelijk voor stedelijke bomen?

De meeste bomen in stedelijke omgevingen zijn eigendom van de gemeente. Zij zijn daarom ook verantwoordelijk voor de bomen in de stad, langs wegen en in parken. Onder deze verantwoordelijkheid valt het aanplanten, onderhouden en vervangen van de bomen.

Het onderhouden en controleren van de bomen is een zorgvuldige taak die boombeheerders, boominspecteurs en boomadviseurs uitvoeren. Wist je dat je na het volgen van ons traineeship gegarandeerd aan de slag kunt in het bomenvakgebied? Als boomexpert adviseer en inspecteer je over de veiligheid en het onderhoud van bomen.

Zorgplicht van de gemeente

Boomexperts zijn nodig om bomen in stedelijke gebieden te onderhouden. Door bomen regelmatig te controleren en tijdig te snoeien voorkomen gemeenten schade, ziekten en vergroeiing. Door dit te doen nemen gemeenten hun verantwoordelijkheid en voldoen ze aan de zorgplicht. Als gemeenten dit niet (voldoende) doen zijn ze volgens artikel 162 van het Burgerlijk Wetboek 6 aansprakelijk voor eventuele schade.

De gemeente is ook jouw buur

Regels over bomen vind je ook in het Burenrecht van Burgerlijk Wetboek 5. Denk hierbij aan de afstand van bomen tot de erfgrens, overhangende takken en doorgeschoten boomwortels. Als een regel wordt overtreden moet de eigenaar van de boom in alle gevallen maatregelen nemen. Voor deze wet geldt dat de gemeente een gelijkwaardige buur is voor haar inwoners.

• Wil je weten wat jouw rechten zijn als boomeigenaar? In dit boek staan staan voorbeelden van problemen die kunnen ontstaan tussen buren, als gevolg van een boom in de tuin.

Wet Natuurbescherming

In de Wet Natuurbescherming staan regels die ervoor zorgen dat verschillende planten- en diersoorten in de Nederlandse natuur blijven bestaan. En kwetsbare soorten niet verdwijnen. Iedere gemeente kan zelf bepalen welke bomen ze binnen de bebouwde kom van hun grondgebied willen beschermen. Bij bomen buiten de bebouwde kom mogen de eventuele gemeentelijke regels niet botsen met de Wet Natuurbescherming.

Kappen van stedelijke bomen

Landelijk zijn er geen wetten over het wel of niet mogen kappen van bomen binnen de bebouwde kom. Daarom heeft elke gemeente eigen regels voor het kappen van bomen. Er zijn veel varianten mogelijk om bomen te beschermen. Zo kiest de ene gemeente ervoor om een kapvergunningsplicht op te leggen bij alle bomen met een bepaalde stamdikte. En plaatsen sommige gemeenten de belangrijkste bomen op een monumentale bomenlijst. Een andere mogelijkheid is om zones in te stellen waar wel óf geen kapvergunning nodig is.

• Via het Omgevingsloket kun je een online vergunningcheck doen. Hier zie je direct of een boom een kapvergunning nodig heeft en of de kap moet worden gemeld.

Uitzondering op het kappen van bomen

Als een boom beschermd is met kapvergunningsplicht, betekent dit niet dat deze boom nooit zal worden gekapt. In sommige situaties kan de gemeenteraad beslissen om toch een kapvergunning te verlenen aan een waardevolle boom. Dit besluiten ze bijvoorbeeld als de veiligheid van de omgeving in gevaar komt of voor de bouw van een publiek gebouw. Voorafgaand aan het besluit moet de gemeente een eerlijke belangenafweging maken en aantonen waarom deze situatie belangrijker is dan de boom. Ze moeten aan zware voorwaarden voldoen om een een kapvergunning te krijgen. Hierdoor worden bijzondere bomen gelukkig niet zomaar gekapt!

Leer meer over de wet- en regelgeving van bomen

Wil je werken in het groen? Meer leren over de wet- en regelgeving van en voor bomen? En ben je klaar voor een nieuwe uitdaging? Dan is het intensieve traineeship Bomen in Stedelijke Omgeving echt wat voor jou. Meld je aan voor een van onze kennismakingssessies en maak van je passie je beroep!